الذین اذا اصابتهم مصیبه قالو انا لله و انا الیه راجعون (156 سوره بقره)

در ترجمه حسین انصاریان اینگونه ترجمه شده است که: همه مملوک خداییم و... .

 آنچه که در این آیه شریفه ذکر شده است بیشتر اشاره دارد به مفاد آیه ماقبل از آن : و لنبلونکم بشی من الخوف والجوع و نقص من الاموال و الانفس والثمرات و بشر الصابرین الذین اذا اصابتهم مصیبه قالو انا لله و انا الیه راجعون.

خداوند در آیه ماقبل به صابران بشارت میدهند و بیان میدارند که از ویژگی های صابران این است که هنگام ابتلا به امتحانات الهی که از از انواع مختلف و سطوح متفاوت هستند ( ترس، گرسنگی، کاهش بخشی از اموال و محصولات و جانها و زن و فرزند) صبر پیشه میکنند و میگویند همانا ما مملوک خداییم و به سوی او باز میگردیم.

بحث اینجا در رابطه با متعلق به خدا بودن است. از این آیه میتوان اینگونه استنباط کرد که نسبت ما با خدا نسبت مالک و مملوک است. نسبت مولا و عبد است. نسبت مالکیت و صاحب اختیار بودن است. خدایی که ما را خلق کرده است در آیه ای دیگر هدف از خلقت جن و انس را عبودیت بیان فرموده اند. وما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون( 56 ذاریات). ترجمه ای که معمولا از لیعبدون میشود عبادت کردن است ولی به نظر می رسد که عبد بودن و عبودیت صحیح تر باشد. آنچه که نسبت عبد و مولا را نشان میدهد صاحب اختیار بودن و مالکیت مولا است. و از سوی عبد و بنده خالق هستی نسبت اعمال بنده و عبد با دستورات و فرمایشات خالق و مولا است. پس بنده و عبد باید هر لحظه از خود بپرسد که رفتار و عمل او چه نسبتی با دستورات و فرمایشات خداوند دارد.

#دکتر_محمد_بیات